Bước vào năm 2025, thế giới dinh dưỡng chứng kiến những chuyển động mạnh mẽ, không chỉ xoay quanh việc ăn "đủ no, đủ chất" mà còn hướng tới sống bền vững, ăn uống thông minh và tôn trọng tính cá nhân hóa. Các xu hướng này không chỉ định hình thói quen tiêu dùng mà còn mở ra những cơ hội mới cho ngành Dinh dưỡng trong đào tạo, nghiên cứu và ứng dụng thực tiễn.
1. Ăn sạch: Thực phẩm nguyên bản, ít chế biến lên ngôi
Ăn sạch ("clean eating") không còn là một trào lưu nhất thời mà đã trở thành một phong cách sống dài hạn:
- Ưu tiên thực phẩm nguyên bản: rau củ, ngũ cốc nguyên cám, đậu hạt, thịt cá tươi.
- Giảm thiểu thực phẩm chế biến công nghiệp, đường, muối và chất béo chuyển hóa.
- Chọn nguồn thực phẩm hữu cơ, canh tác bền vững, không chứa hóa chất độc hại.
Theo nhiều nghiên cứu, ăn thực phẩm ít chế biến giúp giảm nguy cơ béo phì, bệnh tim mạch, tiểu đường và các bệnh viêm mãn tính – những thách thức lớn của sức khỏe hiện đại.
2. Sống xanh: Gắn kết dinh dưỡng với bảo vệ môi trường
Ăn để bảo vệ hành tinh đã trở thành một động lực mới cho lựa chọn thực phẩm:
- Tăng tiêu thụ thực phẩm gốc thực vật (plant-based diet): rau, quả, các loại đậu, hạt.
- Hạn chế tiêu thụ thịt đỏ, chọn nguồn hải sản bền vững.
- Hỗ trợ các hệ thống thực phẩm tuần hoàn: tái sử dụng, giảm lãng phí thực phẩm.
Một chế độ ăn dựa trên thực vật không chỉ tốt cho sức khỏe tim mạch, hệ tiêu hóa mà còn giúp giảm phát thải khí nhà kính, bảo tồn đa dạng sinh học – những vấn đề đang được toàn cầu quan tâm.
3. Cá nhân hóa chế độ ăn: Dinh dưỡng theo kiểu "may đo"
Sự phát triển của khoa học công nghệ, đặc biệt là công nghệ sinh học và trí tuệ nhân tạo, đã thúc đẩy xu hướng cá nhân hóa chế độ ăn. Xu hướng gần đây đã chỉ rõ, không có một chế độ dinh dưỡng chung mà mỗi cá nhân có những đặc điểm riêng, phù hợp với các loại thực phẩm khác nhau. Một số xu hướng đang được nghiên cứu
- Xét nghiệm gene để xác định khả năng hấp thụ dinh dưỡng, nguy cơ bệnh tật.
- Ứng dụng trí tuệ nhân tạo để phân tích dữ liệu sức khỏe cá nhân và đề xuất chế độ ăn phù hợp.
- Chế độ ăn theo nhóm máu, hệ vi sinh vật đường ruột (gut microbiome), thậm chí theo nhịp sinh học cá nhân.
Cá nhân hóa dinh dưỡng hứa hẹn tối ưu hóa sức khỏe tổng thể, tăng hiệu quả phòng bệnh và hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý mãn tính.
4. Ý nghĩa đối với ngành Dinh dưỡng Việt Nam
Với những xu hướng này, ngành Dinh dưỡng Đại học Đông Á cam kết
- Liên tục đổi mới chương trình đào tạo, cập nhật kiến thức về thực phẩm bền vững, dinh dưỡng cá nhân hóa, công nghệ dinh dưỡng.
- Tăng cường nghiên cứu ứng dụng, kết nối giữa dinh dưỡng học cổ truyền và khoa học hiện đại.
- Giáo dục cộng đồng về lựa chọn thực phẩm có trách nhiệm đối với sức khỏe cá nhân và môi trường.
Đào tạo thế hệ cử nhân dinh dưỡng am hiểu xu thế mới, có khả năng tư duy toàn diện từ sức khỏe cá nhân đến sức khỏe hành tinh, chính là chìa khóa cho một tương lai bền vững.
Năm 2025 mở ra một kỷ nguyên mới cho dinh dưỡng: ăn sạch để khỏe mạnh, sống xanh để bảo vệ Trái Đất, và ăn theo cách riêng để tối ưu hóa tiềm năng sức khỏe. Cùng với sự phát triển của ngành, mỗi sinh viên, mỗi chuyên gia dinh dưỡng hôm nay sẽ là những người tiên phong kiến tạo những thay đổi tích cực cho tương lai.